Józef i Wiktoria Ulmowie wraz z siedmiorgiem dzieci to polska, katolicka rodzina ze wsi Markowa na Podkarpaciu, która podczas II wojny światowej pomagała swoim żydowskim sąsiadom przetrwać Holokaust. Wskutek donosu, rodzina i ukrywający się w ich gospodarstwie Żydzi zostali zamordowani 24 marca 1944 roku. Ponad 50 lat później małżonków pośmiertnie uhonorowano medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, a w roku 2003 rozpoczął się proces beatyfikacyjny. Uroczystość beatyfikacyjna odbyła się 10 września 2023 roku w Markowej. Relikwie całej rodziny Ulmów zawarte zostały w relikwiarzu w formie monstrancji. Ogólnopolska peregrynacja relikwii błogosławionej rodziny rozpoczęła się 24 września 2023 roku podczas Pielgrzymki Małżeństw i Rodzin na Jasną Górę, zakończy się 12 września 2024 roku. W diecezji drohiczyńskiej relikwie nawiedzały wyznaczone parafie w dniach 15-22 czerwca. Parafia Trójcy Przenajświętszej i świętej Anny w Prostyni znalazła się wśród tych miejsc, do których przybyły relikwie rodziny Ulmów. Znajduje się ona w bliskim sąsiedztwie obozu zagłady Żydów z różnych zakątków Polski i świata – Treblinka I, w Prostyni jest również sanktuarium świętej Anny, patronki Małżeństw i Rodzin.
Peregrynacja rozpoczęła się 19 czerwca, w środę. Relikwie powitał ks. kan. Józef Poskrobko, proboszcz parafii Prostyń, dziekan łochowski wraz z parafianami. Obraz z wizerunkiem błogosławionej rodziny do bazyliki wnieśli pp. Anna i Paweł Złotkowscy z Treblinki, relikwiarz wniósł ks. proboszcz. Przy relikwiarzu honorową wartę zaciągnęli harcerze z Małkini. Mszę Świętą o godz. 18.00 celebrowali: ks. kan. Józef Poskrobko, ks. prał. Tadeusz Osiński, senior z Łochowa, ks. kan. Stanisław Wojciechowski, senior z Sadownego i ks. Artur Płachno, proboszcz parafii Kąty. Na Mszy obecni byli również księża z dekanatu łochowskiego i sterdyńskiego Homilię do zebranych wygłosił ks. kan. Piotr Arbaszewski, Dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Rodzin, kustosz relikwii błogosławionej rodziny Ulmów. Przybliżył historię życia Ulmów i ich męczeńskiej śmierci. Zwrócił uwagę na ich pracę, oddanie dla rodziny, społeczności lokalnej, otwarcie na nowe życie. Wskazał także postać Józefa Ulmy, człowieka postępowego, społecznika, wynalazcy, fotografa. Podkreślił, że Ulmowie nie zginęli, lecz oddali życie za innych. Małżonkowie byli otwarci na życie, żadne dziecko nie zmarło, wszystkie były zdolne, dobrze i chętnie się uczyły. Ks. Piotr zachęcił również do wzięcia aktywnego udziału w peregrynacji. Przedstawiciele rodzin odczytali Modlitwę za Rodziny, o życie według ośmiu błogosławieństw. Po Mszy Świętej członkowie parafialnej Akcji Katolickiej i chóru z Prostyni przedstawili montaż słowno-muzyczny o rodzinie Ulmów. O godz. 21.00 miał miejsce Apel Jasnogórski, po którym ks. kan. Piotr Arbaszewski wygłosił konferencję na temat małżeństwa i rodziny. Po apelu przy relikwiach czuwali przedstawiciele parafii w Łochowie. O północy odprawiona została Msza Święta pod przewodnictwem ks. kan. Romana Szmurło, proboszcza parafii w Łochowie. Homilię wygłosił ks. Michał Sawicki, diecezjalny moderator Ruchu Światło – Życie, wikariusz łochowski. Dalsze nocne czuwanie prowadzili parafianie z Sadownego, a także: Domowy Kościół z Prostyni, Kółka Żywego Różańca z parafii Prostyń i Akcja Katolicka z Prostyni. Po Mszy Świętej o 7.00 odśpiewane zostały Godzinki o Niepokalanym Poczęciu NMP. Przy relikwiach na modlitwie czuwali także członkowie Kółka Żywego Różańca z dekanatu sterdyńskiego, Akcja Katolicka i Rycerstwo Niepokalanej z parafii w Kosowie Lackim oraz przedstawiciele Odnowy w Duchu Świętym i Wspólnoty Maryjne z parafii Sterdyń. O godzinie 12.00 odprawiona została Msza Święta, której przewodniczył ks. kan. Paweł Anusiewicz, proboszcz parafii w Kosowie Lackim, dziekan sterdyński. Kazanie do zebranych wygłosił ks. kan. Piotr Arbaszewski. Następnie przed Najświętszym Sakramentem i przy relikwiach błogosławionej rodziny Ulmów czuwali przedstawiciele parafii w Budziskach, Ogrodnikach, Ostrówku, Kamionnie, Kątach i Jerzyskach. O godzinie 15.00 odbyła się Droga Krzyżowa wokół bazyliki prostyńskiej. Przewodniczył jej ks. Krzysztof Rzepczyński, wikariusz parafii Sadowne. Rozważania dotyczyły męczeńskiej śmierci Jezusa na krzyżu i męczeńskiej śmierci rodziny Ulmów podczas II wojny światowej. Msza Święta na zakończenie peregrynacji relikwii błogosławionej rodziny odprawiona została pod przewodnictwem ks. prał. dra Zbigniewa Rostkowskiego, wikariusza generalnego, Kanclerza Kurii Diecezjalnej w Drohiczynie. Współcelebransami byli: ks. prał. Tadeusz Osiński, senior z Łochowa, ks. Antoni Kunicki, proboszcz parafii Sadowne i ks. Artur Płachno, proboszcz parafii Kąty. Homilię wygłosił ks. Piotr Arbaszewski. Mówił o rodzinie Ulmów, którzy w trudnych czasach potrafili pochylić się nad potrzebującymi bliźnimi. Byli gotowi stracić, aby ktoś mógł zyskać. Byli otwarci na Boga, na życie i na miłość. Ich otwarte serca przyjęły pod dach ludzi szukających pomocy. Pięknie żyli, bo oblekli się w Chrystusa, ich życie było okolone 8 błogosławieństwami. Życie budowali na cnotach, nie na zakazach. Józef był człowiekiem renesansu, posiadał rozległą wiedzę, którą dzielił się z mieszkańcami swojej wsi i okolic. Wiktoria również posiadała różne zdolności, które wykorzystywała m.in. na Uniwersytecie Ludowym w Gaci. Ulmowie wyróżniali się zatem wiedzą, ale też wiarą, która pozwoliła im stworzyć dom pełen miłości i dobra, aby dzieci wzrastały do świętości. W domu Ulmów była modlitwa, obowiązki i pasja. Młodemu człowiekowi potrzebne są korzenie, czyli tradycja, wiara i sakramenty oraz skrzydła – zdolności i nabyta wiedza. Każdy, kto zakorzeniony jest w Bogu, przynosi obfity owoc. Ks. Piotr podkreślił, że Józef i Wiktoria pochodzili z wielodzietnych rodzin, sami również taką tworzyli. W Polsce obecnie jest trudna sytuacja demograficzna. Społeczeństwo starzeje się, nie ma zastępowalności pokoleń. Jest za to wygodnictwo i konsumpcjonizm. Rozstrzelane dzieci Ulmów są wołaniem o potomstwo w polskich rodzinach. Dzieci nie są problemem, są darem. W tym miejscu ks. Piotr zachęcił do udziału w corocznej Pielgrzymce Rodzin i Małżeństw do Prostyni.
Na zakończenie Mszy Świętej ks. prał. dr Zbigniew Rostkowski odczytał dekret Arcybiskupa Adama Szala Metropolity Przemyskiego, przekazujący sanktuarium w Prostyni relikwie Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci zawarte w niewielkim relikwiarzu. Relikwie Ulmów zostały ustawione obok relikwii bł. kard. Stefana Wyszyńskiego. Proboszcz parafii Prostyń ks. kan. Józef Poskrobko odmówił modlitwę do błogosławionej rodziny Ulmów, za ich wstawiennictwem, w intencji wszystkich rodzin. Podziękował również księżom i parafianom dekanatu łochowskiego i sterdyńskiego za obecność i modlitwę przy relikwiach błogosławionej rodziny Ulmów. Szczególne podziękowania popłynęły do ks. kan. Krzysztofa Maksimiuka, seniora prostyńskiego, ks. Krzysztofa Nagórnego, miejscowego wikariusza i brata Ryszarda Kiełka, kapucyna pochodzącego z parafii Prostyń. Na koniec ks. prał dr Zbigniew Rostkowski pobłogosławił zebranych relikwiarzem bł. rodziny Ulmów. Uformowana została procesja, na czele której niesiony był krzyż, obraz błogosławionej rodziny i relikwiarz. Zostały one umieszczone w specjalnym samochodzie i przewiezione do Sokołowa Podlaskiego. Peregrynacja zakończyła się pieśnią „Szczęśliwa rodzino z Markowej”.
Ewa Jakubik
fot. Dorota Koroś
